هرا خبری، هم‌بنیان‌گذار شرکت «پژوهشگران آرمان سبز محیط زیست»، از تجربه‌ها، چالش‌ها و دستاوردهای این مجموعه فناور در حوزه مهندسی محیط زیست می‌گوید؛ مجموعه‌ای که با رویکردی بین‌رشته‌ای توانسته است نرم‌افزارها و روش‌های نوینی را برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی صنایع آلاینده در کشور طراحی و اجرا کند.
آغاز مسیر از دل دانشگاه
فعالیت این شرکت در سال ۱۳۹۵ و در دوران دانشجویی بنیان‌گذاران آن آغاز شد. خبری می‌گوید: «در آن زمان هنگام کار روی پروژه‌های ارزیابی اثرات زیست‌محیطی متوجه شدیم که مدل‌های بین‌المللی موجود نیازمند داده‌هایی هستند که در ایران در دسترس نیست. همین مسئله باعث شد به فکر طراحی نرم‌افزارهای کمکی بیفتیم تا بتوانیم داده‌های مورد نیاز را تولید کنیم و امکان استفاده از مدل‌های جهانی را فراهم آوریم.»
چالش روش‌های وارداتی
به گفته او، یکی دیگر از مشکلات اساسی، استفاده از روش‌های وارداتی و بعضاً منسوخ در کشور است؛ روش‌هایی که شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران را در نظر نمی‌گیرند. این موضوع در بسیاری از موارد به جانمایی نادرست صنایع و در نتیجه آلودگی خاک، آب و هوا منجر شده است. تیم آرمان سبز محیط زیست با شناسایی این کاستی‌ها، مسیر تولید یک روش کمی و بومی را در پیش گرفت.
دو حوزه اصلی فعالیت
خدمات شرکت در دو بخش پژوهشی و اجرایی متمرکز است:
بخش پژوهشی: شامل طراحی و تولید نرم‌افزارهای تخصصی در حوزه علوم و مهندسی محیط زیست با تمرکز بر مدل‌سازی و ارزیابی اثرات زیست‌محیطی. تاکنون هشت نرم‌افزار بومی توسط این شرکت طراحی شده است. همچنین مطالعه و به‌کارگیری روش‌های بین‌المللی و بازطراحی آن‌ها متناسب با شرایط کشور نیز بخشی از فعالیت‌های پژوهشی محسوب می‌شود.
بخش اجرایی: اجرای برنامه‌های مدیریت محیط زیست در صنایع آلاینده همچون فولاد، معادن، کارخانه‌های فرآوری مس و آهن، و خطوط انتقال نفت و گاز. در این بخش، شرکت از نرم‌افزارهای اختصاصی خود برای بهبود عملکرد صنایع بهره می‌گیرد.
مزیت بین‌رشته‌ای بودن
خبری مزیت اصلی شرکت را بین‌رشته‌ای بودن آن می‌داند: «ما تنها در حوزه محیط زیست فعالیت نمی‌کنیم، بلکه به‌واسطه حضور متخصصان برنامه‌نویسی، مکانیک و فیزیک توانسته‌ایم ترکیبی از علوم مختلف را در کنار هم قرار دهیم. همین ویژگی امکان دستیابی به دستاوردهایی را فراهم کرده که پیش‌تر در کشور تجربه نشده بود.»🔹چالش پذیرش فناوری‌های نو
با وجود این دستاوردها، مسیر توسعه بدون مانع نبوده است. خبری بزرگ‌ترین چالش را مقاومت برخی نهادهای مسئول در پذیرش فناوری‌های نوین می‌داند و توضیح می‌دهد: «قانع کردن سازمان‌های متولی برای جایگزین کردن روش‌های نو با شیوه‌های قدیمی دشوار است، در حالی که فناوری‌های جدید می‌توانند بسیاری از مشکلات گذشته را برطرف کنند.»
توصیه به فناوران
او در پایان خطاب به فعالان حوزه فناوری تأکید می‌کند: «چالش‌ها بخش جدایی‌ناپذیر این مسیر هستند و باید آن‌ها را به‌عنوان جزئی از فرآیند رشد پذیرفت. هرچند در مسیر ساخت محصول موانع فراوان وجود دارد، اما وقتی نتیجه حاصل شود، مشکلات رنگ می‌بازند و جامعه هدف به محصول اعتماد خواهد کرد.»
وزارت علوم تحقیقات و فناور
